در سال‌های اخیر، رژیم‌های گیاهی و وگان به شدت محبوب شده‌اند. اما آیا تا به حال به خطرات پنهانی این نوع رژیم‌ها فکر کرده‌اید؟ تحقیقات جدید دانشگاه مسی نیوزیلند نشان داده‌اند که رژیم‌های وگان محدودیت‌های تغذیه‌ای مهمی دارند و در درازمدت می‌توانند منجر به کمبودهای جدی در بدن شوند.
رژیم غذایی وگان چیست؟
رژیم وگان یک نوع الگوی تغذیه‌ای است که در آن فرد هیچ‌گونه ماده غذایی با منشاء حیوانی مصرف نمی‌کند. یعنی در رژیم وگان نه تنها گوشت قرمز، مرغ و ماهی حذف می‌شود، بلکه لبنیات، تخم مرغ، عسل و هر محصولی که از حیوانات به دست آمده هم مصرف نمی‌شود.
در این رژیم، تمام مواد مغذی مورد نیاز بدن باید از طریق منابع کاملاً گیاهی مثل میوه‌ها، سبزیجات، غلات کامل، حبوبات، مغزها و دانه‌ها تأمین شود.
هدف اصلی بسیاری از افرادی که رژیم وگان را انتخاب می‌کنند می‌تواند متفاوت باشد؛ بعضی‌ها به دلایل اخلاقی (حمایت از حقوق حیوانات)، بعضی به دلایل زیست‌محیطی، و برخی هم برای بهبود سلامت شخصی به سراغ این نوع تغذیه می‌روند.
با این حال باید دقت کرد که رژیم وگان اگر به‌درستی برنامه‌ریزی نشود، ممکن است باعث کمبود برخی مواد مغذی حیاتی مثل ویتامین B12، آهن، کلسیم و پروتئین‌های ضروری شود.
جایگزین‌های گیاهی برای مواد غذایی حیوانی
| ماده غذایی حیوانی | جایگزین‌های گیاهی در رژیم وگان |
|---|---|
| گوشت قرمز، مرغ، ماهی | حبوبات (عدس، لوبیا، نخود)، سویا، توفو، تمپه، قارچ |
| تخم مرغ | دانه‌ی چیا یا دانه‌ی کتان (مخلوط با آب)، توفو، آووکادو |
| لبنیات (شیر، پنیر، ماست) | شیر بادام، شیر سویا، شیر جو دوسر، پنیر گیاهی، ماست نارگیلی |
| عسل | شیره‌ی افرا، شیره‌ی خرما، شربت آگاو |
| ویتامین B12 موجود در گوشت | مکمل‌های B12 یا غذاهای غنی‌شده با B12 (مثل شیر گیاهی غنی‌شده) |
نکته‌ی مهم: افرادی که رژیم وگان دارند باید به دریافت کافی «آهن، کلسیم، ویتامین D و B12» خیلی توجه کنند و گاهی با مشورت پزشک یا متخصص تغذیه از مکمل‌های غذایی استفاده کنند.
کمبود اسیدهای آمینه ضروری در رژیم وگان
پژوهشگران طی بررسی رژیم غذایی ۱۹۳ فرد وگان در نیوزیلند دریافتند که ۷۵٪ این افراد اگرچه مقدار کافی پروتئین مصرف می‌کنند، اما تنها نیمی از آن‌ها نیاز بدن به اسیدهای آمینه حیاتی مانند لیزین و لوسین را تأمین می‌کنند.
پروتئین‌ها از آمینواسیدها ساخته شده‌اند و بدن برای عملکرد صحیح به ۹ نوع اسیدآمینه ضروری نیاز دارد که فقط باید از طریق غذا دریافت شوند. چون بسیاری از منابع غذایی گیاهی مقدار کمتری از این اسیدهای آمینه را دارند، رسیدن به سطح استاندارد کمی دشوارتر می‌شود.
اهمیت لیزین و لوسین در بدن
لیزین و لوسین نقش کلیدی در حفظ عضلات، بهبود بافت‌ها و تعادل پروتئینی بدن دارند. کمبود این دو ماده در درازمدت می‌تواند باعث بروز مشکلاتی از جمله:
- تحلیل عضلانی
- ضعف سیستم ایمنی
- اختلالات هورمونی و متابولیکی
شود. این کمبود در افرادی که رژیم‌های کاملاً گیاهی دارند بیشتر دیده می‌شود.
آیا همه وگان‌ها در خطرند؟
تحقیقات نشان می‌دهد حتی اگر میزان مصرف کلی پروتئین مناسب باشد، قابلیت جذب این پروتئین‌ها در بدن یک چالش اساسی است. به زبان ساده، مصرف کافی پروتئین به معنای جذب کافی اسیدهای آمینه ضروری نیست.
در مطالعه انجام شده، مشخص شد که تنها نیمی از شرکت‌کنندگان پس از محاسبه قابلیت جذب، موفق به تأمین لیزین و لوسین مورد نیاز روزانه شدند.
بهترین منابع گیاهی برای جبران کمبود لیزین و لوسین
پژوهشگران تأکید کردند که با انتخاب درست مواد غذایی گیاهی می‌توان این کمبودها را جبران کرد. منابع مهم عبارتند از:
- حبوبات (عدس، نخود، لوبیا)
- آجیل‌ها (بادام، گردو، بادام هندی)
- دانه‌ها (تخم کتان، چیا)
اگر به دنبال دسترسی مطمئن به این محصولات هستید، ما پیشنهاد می‌کنیم از خدمات خرید عمده حبوبات باکیفیت از طریق صنایع غذایی علائدین استفاده کنید. علائدین با سابقه‌ای درخشان در خرید عمده مواد غذایی، بهترین انتخاب برای تأمین محصولات گیاهی سالم است.
جدول مقایسه‌ای پروتئین‌های گیاهی و حیوانی
| ویژگی | پروتئین حیوانی | پروتئین گیاهی |
|---|---|---|
| میزان جذب | بالای ۹۰٪ | ۶۰٪ تا ۸۰٪ |
| میزان لیزین | زیاد | کمتر |
| میزان لوسین | زیاد | کمتر |
| نیاز به تنوع در مصرف | کمتر | بیشتر |
نتیجه‌گیری: رژیم وگان، بله یا خیر؟
رژیم وگان می‌تواند سالم باشد، اما مشروط بر این که با دقت طراحی شود. تنوع غذایی، مصرف صحیح حبوبات، آجیل‌ها و دانه‌ها، و آگاهی از نیازهای بدن، از نکات ضروری هستند
اگر به فکر راه‌اندازی یا بهبود رژیم غذایی خود یا تأمین مواد اولیه برای کسب‌وکار خود هستید، صنایع غذایی علائدین با ارائه عمده مواد غذایی باکیفیت و تنوع بالا همراه شماست. همین امروز برای مشاوره با ما تماس بگیرید!